پی ال سی چیست ؟

این واژه کوتاه شده عبارت (Programmable Logic Controller) می باشد که معنای آن در زبان لاتین  به صورت (کنترل کننده ی منطقی قابل برنامه ریزی) ترجمه می شود.

پس از اختراع ترانسزیستور ها و پیشرفت سریع علم الکترونیک و کامپیوتر در صنعت ، نرم افزار های قابل برنامه ریزی جای مدار های الکترونیکی سخت افزاری پیچیده را گرفت و به وسیله آنها کاربر توانست عملکرد دلخواه خود را در زمینه مدار مربوطه انجام دهد.

پی ال سی ابزاریست که با درک نسبی محیط کار از طریق سیگنال های ورودی و پردازش آنها مطابق برنامه داده شده توسط فرد برنامه ریز ، سیگنال خروجی مناسب را برای مدار صادر می کند به عبارت دیگر ، پی ال سی (PLC) ها مغز سیستم کنترل در صنعت هستند. در نتیجه در صنعت در هر بخشی که نیازمند به کنترل مجموعه ای از فرایند ها و اتوماسیون سازی آن ها باشیم، می بایست از کنترلر های پی ال سی برای بهبود این نوع فرایند ها استفاده کنیم.

امّا مزیت پی ال سی نسبت به سایر محصولات قدیمی چیست ؟

اصلی ترین مزیّت  پی ال سی (PLC) که امروزه جای تابلو برق های پُر رله و کنتاکتور را گرفته است، قابلیت برنامه پذیر بودن آن است. هر صنعتی متناسب با عملکرد مورد نیاز خود، می تواند پی ال سی (PLC) را متناسب با فعالیت خود برنامه ریزی و نصب کند. اما انواع پی ال سی (PLC)  چیست و چگونه دسته بندی می شوند که در بخش بعدی مورد بررسی قرار میگیرد.

انواع پی ال سی (PLC)

اگر بخواهیم پی ال سی ا را از لحاظ تعداد ورودی و خروجی  که به صورت مختصر به صورت (I/O) که اولین حرف از دو واژه Input به معنای ورودی و Output به معنای خروجی است ، تقسیم بندی کنیم می توان آن ها را در چهار دسته زیر  طبقه بندی نمود:

1. مینی پی ال سی ها (پی ال سی های کوچک): این نوع پی ال سی ها کوچکترین عضو خانواده بزرگ پی ال سی ها هستند که همان کار پی ال سی های بزرگ را انجام می دهند اما تفاوت آنها در تعداد ورودی/خروجی (I/O) می باشد که در این مدل از پی ال سی ها تعداد ورودی و خروجی کمتر می باشد در اغلب مینی پی ال سی ها یک صفحه رابط گرافیکی کوچک با کاربر و تعدادی دکمه وجود دارد که علاوه بر کد نویسی از طریق کامپیوتر ، می توان از طریق همین پنل تعبیه شده برنامه مورد نظر را به پی ال سی انتقال داد. کمپانی بزرگ زیمنس نام تجاری این نوع از مینی پی ال سی ها را، لوگو (LOGO) انتخاب کرده است. لازم به تاکید است که این نوع پی ال سی ها معمولا حداکثر 40 ورودی/خروجی دارند که برای پروژه های کم حجم مناسب می باشند.

2.پی ال سی های کمپکت : این نوع از پی ال سی ها ، همانطور که از اسمشان بر می آید از نوع کمپکت و یا فشرده می باشند یعنی هر سه بخش منبع تغذیه، سی پی یو و بخش های مربوط به ورودی/ خروجی (I/O) در یک باکس قرار دارد. در نتیجه این نوع از پی ال سی ها از نظر اشغال کردن فضای مورد نیاز از سایر موارد بهینه تر می باشند. این نوع پی اِل سی ها، تعداد ورودی/خروجی (I/O) بیشتری (تا 300 ورودی و خروجی) نسبت به مینی پی ال سی ها دارند و برای پروژه های با حجم متوسط مناسب هستند.

3.پی ال سی های ماژولی (ماژولار) (Modular PLC): برای درک بهتر این نوع از پی ال سی ها به تعریف جزئی از معنای ماژول (Module) می پردازیم، معادل فارسی کلمه ماژول ، پودمان است ولی خب گویا سخت تر شد، برای راحتی در فهم این مطلب می توانیم برای خود کلمه ماژول را به عنوان بخش تعریف کنیم و ماژولار یعنی بخش بخشی. بنابراین وقتی از پی ال سی های ماژولار صحبت میکنیم منظورمان پی ال سی هایی می باشد که دارای بخش های مجزا هستند و کدام از این بخش می توانند از یکدیگر جدا شوند در این نوع از پی ال سی ها می توان ماژول های سی پی یو ، ماژول ورودی و خروجی و ماژول تغذیه را در کنار یکدیگر قرار داد تا در نهایت تشکیل یک واحد پی ال سی دهند. امّا مزیتی که این نوع پی ال سی ها نسبت به دو مدل قبل دارند این است که برای افزایش تعداد ورودی و خروجی میتوان به آسانی تعداد ماژول های ورودی و خروجی را افزایش دهیم اما آیا می توان این تعداد را تا بی نهایت افزایش داد؟ در جواب باید گفت که تعداد ماژول های ورودی و خروجی تابع نوع پروژه و البته میزان توان پردازنده یا همان سی پی یو است زیرا داده های ورودی به پی ال سی توسط سی پی یو تحلیل می شود بنابراین هرچه سی پی یو یا پردازش گر قوی تر داشته باشیم قادر خواهیم بود که ورودی های بیشتری را به پی ال سی انتقال دهیم.

4.پی ال سی رَک یا قفسه ای (Rack PLC): رَک (Rack) در زبان لاتین به معنای قفسه قفسه می باشد بنابراین این نوع از پی ال سی ها به صورت عمودی در کنار هم قرار گرفته تا تشکیل یک رَک پی ال سی بدهند البته این نکته نیز حائز اهمیت است که اجزای این پی ال سی از پشت به یک ماژول مرکزی متصل می شوند تا ارتباط بین دیگر ماژول ها و ورودی و خروجی برقرار گردد و این تفاوت اصلی پی ال سی های رک با پی ال سی های ماژولار می باشد این نوع از پی ال سی های برای پروژه هایی با حجم زیاد مناسب می باشند چرا که میتوانند تا 5000 ورودی و خروجی برای تحلیل و پردازش برای سی پی یو ارسال نمایند.